8 grudnia w Bibliotece Pedagogicznej w Pułtusku odbyło się spotkanie dla nauczycieli i młodzieży „Zaburzenia odżywia-nia, ich przyczyny i skutki”, które poprowadziły Barbara Duszczyk i Danuta Brzuska z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
Głównymi celami spotkania były: 
- wspomaganie szkół i placówek w ich działaniach wycho-wawczych i dydaktycznych oraz realizacji priorytetu MEN na rok szkolny 2017/2018 – Podniesienie jakości edukacji przyro-dniczej, 
- wyposażenie nauczycieli i uczniów w wiedzę na temat przy-czyn i skutków zdrowotnych złych nawyków żywieniowych.  
   Prowadzące przedstawiły uczestnikom spotkania film edukacyjny na temat najbardziej powszechnych i jednocześ-nie niebezpiecznych zaburzeń odżywiania – bulimii i anoreksji. Zwróciły uwagę na fakt, że anoreksja jest chorobą śmiertelną - 20% chorych umiera, bądź to z powodu wyniszczenia organizmu, bądź w wyniku prób samobójczych. 
   Szacuje się, że na zaburzenia odżywiania: anoreksję cierpi około 2% polskiej populacji, bulimię – 3,9-19% populacji w wieku 15-30 lat. TYLKO 1 osoba na 10 otrzymuje pomoc. Ponad połowa nastolatków jest niezadowolona ze swojego wyglądu. Co druga dziewczyna i co czwarty chłopiec uważa, że są zbyt grubi, co nie znajduje potwierdzenia w  rzeczywistości. Z drugiej strony nadwagę lub otyłość ma aż 54% dorosłych Polaków, z czego 64% to mężczyźni a 46% kobiety – często jest to wynikiem kompulsywnego objadania się (tuniechodzio.pl/). 
W dalszej części szkolenia nauczyciele i uczniowie wysłuchali wykładu połączonego z prezentacją multimedialną na temat najbardziej powszechnych zaburzeń odżywiania, w tym otyłości. Zapoznali się również z zasadami racjonalnego odżywiania się.
Jedna z definicji zaburzeń odżywiania określa je jako realizowanie nieprawidłowego wzorca odżywiania, przejawiające się m.in. w przyjmowaniu nadmiernych lub niedostatecznych ilości pokarmu w stopniu godzącym nie tylko w somatyczne funkcjonowanie ludzkiego organizmu, ale także w relacje społeczne, sferę uczuć oraz funkcjonowanie poznawcze jednostki. Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób (ICD-10), a także Klasyfikacją Zaburzeń Psychicznych (F50) według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego spotyka się dwie kategorie zaburzeń odżywiania: specyficzne zaburzenia odżywiania, do których należą anorexia nervosa, bulimia nervosa oraz zaburzenia odżywiania niesklasyfikowane inaczej – niespecyficzne zaburzenia odżywiania, np. orthorexia nervosa. Stanowi ona obsesję na punkcie zdrowego żywienia. Powodem zaburzeń jest lęk przed spożyciem żywności mogącej przynieść różne schorzenia zdrowotne. Chory większość swojego czasu poświęca na liczenie kalorii, planowanie zakupów żywnościowych i przygotowanie posiłków. Analizuje tabele z wartościami odżywczymi oraz indeksy glikemiczne produktów...
   
Poniżej przedstawiamy charakterystykę niektórych zaburzeń odżywiania
(za: http://www.odzywianie.info.pl/przydatne-informacje/artykuly/art,rodzaje-zaburzen-odzywiania-i-ich-objawy.html).

   Zaburzenia odżywiania rozwijają się pod wpływem czynników środowiskowych i osobowościowych. Nieco mniejsze znaczenie mają czynniki genetyczne i organiczne. Objawy poszczególnych jednostek chorobowych są różnorodne. 
Zarówno środowisko, jak i osobowość mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania. Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania (ID - eating disorders) charakteryzują się niską samooceną, poczuciem bezradności i lękiem przed przyrostem masy ciała. Zaburzenia odżywiania są jednostkami chorobowymi charakteryzującymi się zaburzeniem łaknienia na podłożu psychicznym, jak również rozwijającymi się pod wpływem stresu - są one sposobem radzenia sobie z nim. Otoczenie może wpływać na postawę osoby chorej poprzez wywieranie presji.

Anoreksja nervosa
   Anoreksja psychiczna (jadłowstręt psychiczny) jest zaburzeniem polegającym na rygorystycznym ograniczaniu ilości spożywanego pokarmu lub całkowitej rezygnacji z pożywienia. Jednym z symptomów anoreksji jest błędne i zbyt krytyczne postrzeganie własnego ciała. Proces jedzenia stopniowo przekształca się w obsesję. Osoba chorująca na anoreksję może:
- unikać produktów żywnościowych - spożywać tylko kilka rodzajów pożywienia 
- jeść małe ilości pożywienia 
- skrupulatnie odmierzać porcje pożywienia przeznaczonego do spożycia
Osoby cierpiące na anoreksję stale kontrolują masę ciała. W zaawansowanym stadium choroby dochodzi do zmian w wyglądzie. Może dochodzić do: 
- kruchości włosów i paznokci
- wysuszenia skóry
- zaparć i biegunek
- niskiego ciśnienia
- puchnięcia stawów
- zahamowania cyklu menstruacyjnego
- anemii

Bulimia nervosa 
   Bulimia psychiczna (żarłoczność psychiczna) jest zaburzeniem odżywiania polegającym na spożywaniu wyjątkowo dużych ilości pokarmów oraz prowokowaniu wymiotów. Osoba chorująca na bulimię może przyjmować środki farmakologiczne, w celu wywołania torsji. Bulimia psychiczna niekoniecznie prowadzi do zmiany masy ciała. Pacjent może utrzymywać swoją chorobę w tajemnicy przed otoczeniem. Pierwsze objawy bulimii są związane z powtarzającymi się zachowaniami polegającymi na objadaniu się i wymiotowaniu oraz stałej kontroli masy ciała. W zaawansowanym stadium rozwoju choroby może dochodzić do:
- podrażnienia przełyku
- znacznych niedoborów żywieniowych
- uszkodzeń zębów
- nieregularnych cykli menstruacyjnych
- depresji
- innych chorób psychicznych
- problemów z alkoholem i narkotykami
- zaniku popędu seksualnego

   Innym zaburzeniem związanym z bulimią i anoreksją jest tzw. bulimoreksja. Bulimoreksja (anoreksja bulimiczna) - czyli połączenie objawów anoreksji i bulimii, okres głodówek na zmianę z okresami obżarstwa i prowokowaniem wymiotów oraz stosowaniem środków przeczyszczających czy też moczopędnych.

EDNOS
  EDNOS (zaburzenie odżywiania nie sprecyzowane inaczej) jest zaburzeniem odżywiania, które ze względu na niski stopień natężenia i występowania objawów nie może zostać zakwalifikowane ani jako anoreksja, ani jako bulimia czy kompulsywne objadanie się. Osoba cierpiąca na EDNOS (eating disorder not otherwise specified) może oczyszczać żołądek po jedzeniu, albo ograniczać spożycie pokarmu, ale nie w takim stopniu jak czyni to osoba chorująca na anoreksję czy bulimię.

Napady objadania się
   Napady objadania się (BED - binge-eating disorder) to utrata kontroli nad wielkością przyjmowanych pokarmów. Zaburzenie rozpoznaje się po tym, że przez pewien czas (około 2 godziny) spożywa się duże ilości pokarmu. Więcej niż to się zdarza większości osób w podobnym przedziale czasu i podobnych okolicznościach oraz traci się kontrolę nad jedzeniem. Inne cechy skojarzone z tym zaburzeniem to m.in.: jedzenie szybciej niż normalnie, jedzenie większych ilości pokarmów niż to wynika z głodu, jedzenie aż do uczucia dyskomfortu, jedzenie samotnie ze względu na zakłopotanie z powodu ilości przyjmowanych pokarmów, przeżywanie po tym epizodzie niezadowolenia z siebie, obniżony nastrój, poczucie winy. Epizody objadania się występują średnio przez 2 dni w tygodniu w ciągu pół roku.

Kompulsywne objadanie się
   Kompulsywne objadanie się jest zaburzeniem odżywiania polegającym na braku kontroli nad nadmiernym jedzeniem. Osoba chorująca miewa napady choroby, dla której charakterystyczne jest tzw. "zajadanie problemów", chory tłumi w ten sposób emocje i rozładowuje stres. Innymi cechami tego schorzenia są: jednorazowe spożywanie zbyt dużych ilości pokarmu, często aż do wystąpienia przykrych objawów przejedzenia. Jedzenie w sposób wyraźnie szybszy niż normalnie, jedzenie w samotności, celem uniknięcia wykrycia zaburzenia, uczucie wstydu i poczucie winy występujące po napadzie. Do obrazu klinicznego choroby nie należy wymiotowanie i inne czynności podejmowane w celu pozbycia się pokarmu z organizmu. Pacjenci cierpiący na kompulsywne objadanie się zwykle mają problem z nadwagą lub otyłością.

Zaburzone odżywianie się
   Zaburzone odżywianie się jest najbardziej powszechnym zaburzeniem odżywiania. Charakteryzuje się najmniej nasilonymi objawami. Polega ono na tym, że dana osoba poddaje się diecie, a po pewnym czasie zwiększa spożycie pokarmu, po czym ponownie powraca na dietę. Może zdarzać się opróżnianie żołądka, niemniej występuje ono dość rzadko.

  Wśród zaburzeń odżywiania występują także:
(za: https://iwonaturzanska.pl/2016/07/11/zaburzenia-odzywiania-definicja-rodzaje/)  

• Otyłość – może być pierwotna i wtórna
• Anarchia jedzeniowa – spożywanie niedużych porcji w nieregularnych odstępach czasu, podstawę diety stanowią produkty gotowe, najczęściej wysoko przetworzone, np. fast foody
• Zespół jedzenia nocnego (NES – night eating syndrome) – jedzenie w półśnie, bez pamiętania o tym
• Bigorexia – obsesja na punkcie muskulatury i własnego ciała
• Pica – jedzenie/żucie produktów niezdatnych do jedzenia np. kredy, piasku (zdarza się u malutkich dzieci, jednak u niektórych nie przechodzi)
• Ruminacja – połykanie jedzenia, wymiotowanie i znów przeżuwanie tego – zdarza się to u niemowląt, chorobą jest, gdy utrzymuje się ponad miesiąc
• Hiperhogia
• Ustne wydalanie (CHSP – cheving and spitting)
• Wilczy apetyt na słodycze

Można wyróżnić także coś takiego, jak jedzenie korektywne – podział jedzenia na dobre i złe.

    Wśród specjalistów psychiatrów i dietetyków panuje przekonanie, że wiek XXI to era zaburzeń odżywiania. Mamy nadzieję, że spotkanie w bibliotece pozwoliło osiągnąć zamierzone cele i zarówno nauczyciele, jak i uczniowie nabyli odpowiednią wiedzę na temat przyczyn i skutków zaburzeń odżywiania, a w razie problemów wiedzą, gdzie mogą uzyskać potrzebną pomoc. Zaburzenia odżywiania można skutecznie leczyć. Wszystkim zainteresowanym polecamy materiały wypracowane w ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej TU NIE CHODZI o JEDZENIE http://tuniechodzio.pl/

Wykorzystane źródła:

http://www.odzywianie.info.pl/przydatne-informacje/artykuly/art,rodzaje-zaburzen-odzywiania-i-ich-objawy.html
https://iwonaturzanska.pl/2016/07/11/zaburzenia-odzywiania-definicja-rodzaje/
http://www.akademiadietetyki.pl/xxi-wiek-era-zaburzen-odzywiania/
https://portal.abczdrowie.pl/zdrowe-odzywianie