30.01.2018 r. odbyła się w SP Boby szkoleniowa rada pedagogiczna na temat nietolerancji i dyskryminacji w życiu szkolnym. Dorota Karkowska, nauczyciel bibliotekarz, omówiła przejawy nietolerancji i dyskryminacji w życiu szkolnym. Zapoznała z różnym podejściem do przeciwdziałania dyskryminacji i prowadzenia edukacji antydyskrymi-nacyjnej.
Wspomniała o Kodeksie Karnym i Prawie Oświatowym. Podała przykłady rozwiązywania sytuacji problemowych metodą mediacji i negocjacji.
Prezentacja multimedialna połączona z wykładem oraz wykaz literatury na w/w temat dały zgromadzonym nauczycielom pełny obraz zagadnienia. W przypadku pojawienia się w szkole jakichkolwiek oznak nietolerancji i uprzedzeń kadra pedagogiczna będzie zapewne szybko i sprawnie przeciwdziałać zagrozeniom wykorzystując przekazaną na szkoleniu wiedzę. 


Dyskryminacja w szkołach
przejawia się na dwóch głównych poziomach: 

- sytuacji dyskryminacyjnych, w ramach których łatwo wyróżnić osobę doświadczającą gorszego traktowania lub przemocy i/lub osobę, która dopuszcza się takiego zachowania oraz - struktur dyskryminacyjnych: bezosobowych norm i sposobów funkcjonowania szkoły, w efekcie których dochodzi do gorszego traktowania osób należących do określonych grup społecznych.

Do sytuacji dyskryminacyjnych dochodzi:

- w relacjach rówieśniczych,
- między nauczycielami/nauczycielkami,
- ze strony nauczycielek i nauczycieli wobec uczennic/uczniów.

Uczennice i uczniowie stosują szeroki wachlarz zachowań o charakterze dyskryminacji i przemocy motywowanej uprzedzeniami: przemoc werbalną, w tym mowę nienawiści i wykluczający język, przemoc psychiczną, fizyczną, seksualną, cyberprzemoc.

Przesłanki, ze względu na które najczęściej dochodzi do dyskryminacji w szkole to status społeczno-ekonomiczny (ubóstwo) oraz orientacja homoseksualna. Inne pojawiające się w badaniu przesłanki to: wygląd zewnętrzny (np. otyłość, okulary), płeć (dziewczęta oraz  chłopcy, odstający od społecznej normy męskości), pochodzenie narodowe i etniczne, kolor skóry, niepełnosprawność, wyznanie lub bezwyznaniowość, wiek i staż pracy (nauczycielki i nauczyciele).

W szkołach funkcjonują pewne trwałe struktury dyskryminacyjne, utrwalające:
- niższy status dziewczynek i kobiet oraz odmienne standardy traktowania chłopców i dziewcząt,
- tradycyjne wzory męskości oparte na sile i sprawności fizycznej oraz heteroseksualności,
- dominację wyznania rzymsko-katolickiego,
- nierówny dostęp do edukacji dla osób z niepełnosprawnościami,
- autorytarną władzę dorosłych i ograniczanie praw dziecka.

Dyskryminacja to gorsze traktowanie ze względu na to, kim jestem, a nie na to co robię, jak się zachowuję.

Sytuacje dyskryminacji: Działania konkretnej osoby/ grupy wobec innej osoby/ grupy. Działania zauważane, ale często niepostrzegane jako dyskryminacja:

- werbalne
- fizyczne
- psychiczne
- seksualne
- cyberprzemoc
- izolację

Uczniowie stosują szeroki wachlarz zachowań o charakterze dyskryminacji i przemocy motywowanej uprzedzeniami.

Różne formy dyskryminacji nakładają się na siebie. W efekcie zdarza się, że dyskryminacja, czy wykluczenie trwają całą dobę.

Mowa nienawiści to używanie języka znieważającego, rozbudzającego nienawiść wobec pewnej osoby lub grupy osób, ze względu na cechę ich tożsamości.

Piramida nienawiści według Gordona Allporta pokazuje, jak szkodliwa może być mowa nienawiści. Brak reakcji na nienawistne komentarze prowadzi do eskalacji i pojawienia się drastycznych przejawów uprzedzeń. Najpierw pojawiają się nienawistne komentarze, rozpoczyna się unikanie, dyskryminacja, ataki fizyczne i wreszcie eksterminacja.

Najpopularniejszą reakcją nauczycieli i nauczycielek na dyskryminację w szkołach jest rozmowa przeprowadzana z osobą, która dopuściła się danego zachowania.

W pierwszej i często jedynej reakcji przebijają tony potępienia, zakazu, próby wzbudzenia poczucia winy. Ta reakcja w minimalnym stopniu zakłada dialog.

Wzorcowe przykłady reagowania na dyskryminację przytaczają na podstawie osobistych doświadczeń liderzy i liderki równości pracujący w szkołach. Ich reakcje zawierają między innymi:

- jednoznaczne nazwanie sytuacji.
- ujawnienie własnych emocji
- jasne wyrażenie sprzeciwu wobec danego zachowania
- dopytanie o perspektywę sprawcy
- wyrażenie oczekiwania dotyczącego zaprzestania danego działania
- udzielenie wsparcia osobie doświadczającej dyskryminacji
- przekazanie merytorycznych informacji

 

xxx