3 marca w Bibliotece Pedagogicznej odbyły się warsztaty suicydologiczne na temat Roli wychowawcy i nauczyciela przedmiotowca
w reagowaniu na kryzys psychiczny ucznia. Warsztaty poprowadziła psycholog z wieloletnim doświadczeniem zawodowym oraz wykwalifikowana suicydolog – Pani Ewa Mazurkiewicz. Warsztaty dedykowane były nauczycielom na co dzień pracującym z uczniami
klas IV-VIII szkół podstawowych oraz z młodzieżą szkół średnich, na terenie powiatu pułtuskiego.
Głównym założeniem spotkania było podniesienie kompetencji poprzez zwiększenie wiedzy nauczycieli w zakresie rozpoznawania objawów kryzysu psychicznego i nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy emocjonalnej uczniom.
Kierownik Filii, Joanna Sobocińska, po przywitaniu gości, tytułem wstępu zapoznała uczestników spotkania ze statystykami, dotyczącymi skali problemu kryzysu psychicznego polskich dzieci i młodzieży, objętych w latach 2018-2020 Kompleksowym Badaniem stanu zdrowia psychicznego społeczeństw i jego uwarunkowań (EZOPII), które wykazało że co ósme dziecko w wieku 7-17 lat ma za sobą doświadczenie kryzysu psychicznego.(Moskalewicz, Wciórka 2021). W grupie wiekowej 7-11 lat najczęściej występowały zaburzenia lękowe, powyżej
11 r. ż. dominowały zaburzenia odżywiania. Wraz z wiekiem wzrastał odsetek osób doświadczających kryzysu psychicznego. Największy wzrost odnotowano w przypadku zaburzeń związanych z piciem alkoholu, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zaburzeń opozycyjno-buntowniczych oraz zaburzeń depresyjnych. Szczyt nasilenia występowania zaburzeń psychicznych przypada na wiek 16-17 lat, co może być związane z kryzysem dorastania oraz większą wrażliwością na wymagania środowiska zewnętrznego, np. rodzinnego, szkolnego czy rówieśniczego. Płeć nie różnicuje rodzaju i częstości występowania zaburzeń psychicznych. […]
Pandemia COVID-19 znacznie przyczyniła się do nasilenia zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży, zwł. poprzez izolację i niepewność związaną z globalnym jej wystąpieniem. Jednym z jej skutków jest wzrost występowania stanów lękowych, uzależnienia od telefonu, zachowań autoagresywnych oraz zaburzeń depresyjnych, odżywiania i koncentracji uwagi (Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę 2020; Fundacja Szkoła z Klasą 2020; Instytut Profilaktyki Zintegrowanej 2021).
O pogarszającej się kondycji dzieci i nastolatków świadczy gwałtowny wzrost prób samobójczych w latach 2021 i 2022. Według statystyk Komendy Głównej Policji za 2022 rok: Zachowania samobójcze szczególnie nasiliły się w grupie dziewcząt – zanotowano wzrost o 101 % !!!
Według Światowej Organizacji Zdrowia na każdą odnotowaną w statystykach śmierć samobójczą przypada od 100 do 200 prób samobójczych (Goldsmith i in. 2002) […] !!!
Źródłem prezentowanych wyników badań była publikacja Kamili Lenkiewicz pt. Uczeń w kryzysie psychicznym. Niezbędnik dla nauczycieli i wychowawców, rekomendowaną i wydaną w 2023 r. przez Mazowiecką Radę Oświatową, działającą przy Samorządzie Województwa Mazowieckiego.
Wyniki badań są zatrważające, stąd potrzeba zorganizowania warsztatów dla nauczycieli w tym zakresie, na podniesienie ich wiedzy
i kompetencji w rozpoznawaniu i właściwym reagowaniu na kryzysy emocjonalne uczniów.
Także Ministerstwo Edukacji Narodowej poprzez wyznaczone kierunki polityki oświatowej obliguje całe społeczeństwo zaangażowane
w kształcenie i wychowanie młodych pokoleń do podjęcia tego ważnego tematu.
Część warsztatowa to uwrażliwienie kadry pedagogicznej na niecodzienne, niepokojące zachowania ich uczniów. To wychowawca oraz nauczyciel przedmiotu najlepiej zna dzieci/młodzież, z którymi pracuje na co dzień. Prowadząca zaaranżowała wiele sytuacji, w których istnieje możliwość dostrzeżenia zbliżającego się zagrożenia w postaci kryzysu psychicznego ucznia. W odpowiedzi na wystąpienie określonych symptomów zaprezentowała skuteczne narzędzia, jakimi warto posłużyć się, chcąc wspomóc i zabezpieczyć „pogubionego” ucznia.
Pierwsza z metod, jaką należy zastosować w niepokojącej sytuacji, to „metoda 4xZ”: ZAUWAŻ, ZAPYTAJ, ZAAKCEPTUJ, ZAREAGUJ. Pani Ewa Mazurkiewicz zwróciła uwagę na fakt, że niepokojące symptomy nauczyciel niebędący specjalistą może zaobserwować w czterech obszarach: emocji, myśli, ciała i zachowania ucznia. Aby lepiej zrozumieć mechanizm działania tej metody, nauczyciele ćwiczyli na konkretnych przykładach, kiedy i w jaki sposób zareagować. Wcielali się w scenki sytuacyjne, dobierali właściwe komunikaty, wskazane
w sytuacjach kryzysowych. Dowiedzieli się również, jakich komunikatów nie należy stosować w bezpośredniej relacji z uczniem w kryzysie emocjonalnym.
Kolejną metodą, jaką należy się kierować, chcąc odpowiedzialnie wesprzeć ucznia w kryzysie psychicznym jest metoda „FUKO”, co oznacza podjęcie odpowiednich działań na płaszczyźnie FAKTÓW, UCZUĆ, KONTEKSTU, OCZEKIWAŃ.
Oprócz nauczania w placówkach oświatowych, kadrę pedagogiczną obowiązują jeszcze płaszczyzny wychowania i opieki nad uczniami, przez co od nauczycieli wymaga się uważności, otwartości i empatii na swoich wychowanków, którzy często zamykają się w sobie, próbując samotnie mierzyć się z problemami natury psychicznej, nie wiedząc często gdzie i jak szukać pomocy?
Te i inne istotne warianty zostały omówione z uczestnikami warsztatów, w celu podniesienia wiedzy i kompetencji rozpoznawania
i reagowania nauczycieli na kryzysy emocjonalne, w tym samobójcze młodych ludzi przez prowadzącą, Panią Mazurkiewicz.
Serdecznie dziękujemy za pakiet wiedzy i cenne wskazówki do ewentualnego wykorzystania w praktyce szkolnej.
Ciekawym elementem spotkania była wystawka literatury tematu, jaką przygotowała koordynatorka zadania, prezentując zbiory biblioteki. Uczestnicy warsztatów mieli możliwość zapoznania się z interesującymi publikacjami dotyczącymi zagadnienia ucznia
w kryzysie psychicznym, a także wypożyczyć je do domu.
Marcowe warsztaty to pierwsza forma szkoleniowa w Bibliotece Pedagogicznej w Pułtusku, na którą uczestnicy mogli zapisać się elektronicznie. Biblioteka Pedagogiczna w Ciechanowie wraz z filiami przystąpiła do projektu Informatyzacja bibliotek pedagogicznych
na Mazowszu, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – RPO WM 2014-2020, co wiąże się z ujednoliceniem wyglądu stron internetowych wszystkich placówek w województwie i co ważne, zamieszczeniem interaktywnych e-usług. Kierowniczka Filii zapoznała zebranych nauczycieli z nowymi możliwościami. W sposób szczególny zaprosiła osoby ubiegające się
o kolejny stopień awansu zawodowego, ale też nauczycieli, którzy pragną podzielić się swoimi doświadczeniami zawodowymi, swoimi spostrzeżeniami, osiągnięciami, czy obawami, do publikowania autorskich referatów, artykułów, felietonów czy notatek do czasopisma online pt. Edu wsparcie, poprzez zakładkę CZASOPISMO ELEKTRONICZNE. Poinformowała, że zapisy na kolejną formę doskonalenia zawodowego w bibliotece będą prowadzone tylko w wersji online (poprzez zakładkę ZAPISY NA WYDARZENIA). Aktualnie nauczyciele, którzy zarejestrowali się przez indywidualne konto użytkownika odbiorą tam Zaświadczenie udziału w szkoleniu, a także pakiet materiałów dla pogłębienia tematu spotkania., przesłanych przez koordynatorkę działania, Joannę Sobocińską.
