Chęć przybliżenia sylwetki Aleksandra Świętochowskiego oraz istota wydarzeń dotyczących zaczątku szkół rolniczych na terenie naszego regionu przywiodła zespół samokształceniowy nauczycieli bibliotekarzy 12 czerwca b.r. do Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie.
W zacisznych wnętrzach dworku i maleńkiej willi „Krzewnia” skrytych jest wiele ciekawych wspomnień z życia i działalności Aleksandra Świętochowskiego – pisarza, publicysty, krytyka literackiego, czołowego przedstawiciela polskiego pozytywizmu, działacza społeczno – oświatowego, a także Aleksandry Bąkowskiej z Sędzimirów, fundatorki i założycielki w swoich dobrach w Gołotczyźnie w 1909 r. pierwszej na północnym Mazowszu szkoły rolniczej.
Miejsce to już zawsze będzie się nam kojarzyć z zalegalizowaniem u władz petersburskich przez Bąkowską (z pomocą Świętochowskiego) szkoły żeńskiej, jako „Fermy Praktycznej Gospodarstwa Domowego dla Dziewcząt Wiejskich”, zaś w roku 1912 – powstaniem (z inicjatywy tychże dwojga) „Fermy Praktycznej dla Chłopców Wiejskich”. Pisarz nazwał ją „Bratne”, ponieważ „każdy absolwent miał wychodzić jako dla ziemi syn, dla ludu brat„. To dzięki Bąkowskiej i Świętochowskiemu do cichego, nieznanego na początku XX wieku zakątka Mazowsza, po naukę przybywała młodzież wiejska z całego zaboru rosyjskiego. W 1920 roku fundatorzy przekazali majątek i budynki szkolne państwu polskiemu pod warunkiem utworzenia jeszcze trzeciej szkoły ogrodniczej. W 1921 roku została ponownie uruchomiona szkoła żeńska, a w 1924 roku męska. Założone wówczas szkoły działają do dziś.
Niezapomniane doznania na uczestnikach wycieczki wywarło oryginalne, niemalże w 90 % zachowane wyposażenie wnętrz muzealnych, m.in. gabinet, biblioteka, w tym rzeczy osobiste oraz ocalałe fragmenty literackiej spuścizny Aleksandra Świętochowskiego, głównego teoretyka pozytywizmu, które znakomicie wprowadziły nas w klimat XIX wiecznej szlachty polskiej. Na uwagę zasługuje też starannie utrzymany park krajobrazowy, z alejkami spacerowymi i dużą ilością ukwieconych klombów.
Wycieczka miała charakter edukacyjny i rekreacyjny. Dostarczyła nam wiele doznań i przeżyć estetycznych, a także stworzyła sposobność spotkania się współpracujących nauczycieli bibliotekarzy.
